Przejście do sekcji:

O Gminie

Budowa geologiczna i surowce mineralne

         Północną część gminy zajmuje wysoczyzna morenowa, zbudowana głównie ze skał plejstoceńskich: gliny zwałowej podścielonej serią piasków drobnoziarnistych oraz piasków ze żwirami wodnolodowcowymi. Miejscami występują płaty piasków i mułków, kemów, a także płaty iłów i mułków zastoiskowych. Wzdłuż cieków występują namuły piaszczyste z holocenu. Na północ od Łążyna występują plejstoceńskie piaski ze żwirami i głazy moren czołowych zlodowacenia północnopolskiego. Charakterystyczne jest też występowanie, w obrębie moreny, złóż iłów plejstoceńskich oraz obniżeń wytopiskowych. Te ostatnie wypełnione są głównie osadami mineralnymi lub biogenicznymi (torfami). Utwory powierzchniowe są mało i średnioprzepuszczalne. Na powierzchni pradoliny występują osady holoceńskie: mułki, piaski i żwiry rzeczne, piaski eoliczne, a także namuły i torfy.

         Terasa zalewowa zbudowana jest z madów o miąższości od 0,5 do 3,6 m. Zalegają tu rzeczne utwory piaszczysto-żwirowe o miąższości od 3 do 14 m, podścielone plejstoceńskimi piaskami i żwirami o miąższości do ponad 20 m. Starorzecza wypełnione są torfami lub namułami. Terasa nadzalewowa zbudowana jest głównie z mad mułkowo–piaszczystych oraz piasków drobno i średnioziarnistych. Znajdują się tu równiny biogeniczne, zbudowane z namułów przewarstwionych wkładkami piasków i torfów. Największe powierzchnie torfów występują w okolicach Czarnego Błota i Zarośla Cienkiego. Utwory trzeciorzędowe zalegają stosunkowo płytko. Miąższość ich waha się w przedziale 18,3-58,0 m. Powierzchnia stropu skał trzeciorzędu nachylona jest w kierunku Wisły. Praktycznie cała zachodnia część gminy charakteryzuje się płytkim zaleganiem utworów trzeciorzędowych (do głębokości 5,0 m). Osady oligoceńskie należą do facji iłów toruńskich reprezentowanych przez mułowce, mułki ilaste, piaski mulaste, iły i iłowce. Strop tych utworów położony jest na wysokości 22,0-57,0 m. pod powierzchnią terenu. Miocen reprezentowany jest przez drobnoziarniste piaski kwarcowe, iły węgliste z przewarstwieniami węgla brunatnego, lokalnie ze żwirem. Osady te występują wyspowo, miąższość ich waha się do 3,4 m do 23,9 m. Utwory kredy górnej na terenie gminy (margle ilaste lub piaszczyste z glaukonitem, opoki, piaski glaukonitowe lub iłowce margliste) występują tu na głębokości 53,5-90,0 m pod powierzchnią terenu. Powierzchnia stropowa utworów kredy górnej wykazuje maksymalne wahania do 17,7 m, główny kierunek nachylenia to N-NE.

 

        W ścisłym związku z przestrzennym rozmieszczeniem osadów holoceńskich i plejstoceńskich oraz podstawowymi jednostkami morfogenetycznymi pozostaje występowanie surowców mineralnych. Gmina nie jest zbyt bogata w użytkowe surowce mineralne. Swoistego rodzaju surowcem mineralnym są złoża iłów plioceńskich we wsi Toporzysko, rozpoznane i udokumentowane w 1970 roku przez przedsiębiorstwo „Cergeo" z Warszawy. Ponadto na terenie Pędzewa istnieją złoża piasku (wielkość zasobów złoża kopaliny możliwych do wydobycia wynosi około 412 tys. ton, minimalny wskaźnik wykorzystania złoża wynosi 0,87) oraz żwiru w Stanisławce. Na terenie gminy zostały dowiercone w latach 2006-2007 dwa otwory studzienne ujmujące kredowy poziom wodonośny, charakteryzujący się dużą wydajnością dobrej jakości wody oraz odpornością na zanieczyszczenia z powierzchni terenu. Otwory studzienne o głębokości 75,0 m każdy,  ujmujące bezfiltrowo wody szczelinowe w marglach kredowych, wykonano na terenie miejscowości Czarnowo i Zławieś Mała.

Wróć